همزمان با تلاش‌ها برای مهار آتش‌سوزی گسترده در جنگل‌های هیرکانی الیت مازندران، موج جدیدی از آتش‌سوزی‌ها این بار دامنگیر طبیعت بکر استان گیلان شد. این حوادث پی‌درپی، بار دیگر معضل ریشه‌دار سهل‌انگاری عامل انسانی و به‌ویژه گردشگران در حفاظت از محیط زیست را برجسته می‌سازد و اهمیت توجه به میراث طبیعی کشور را بیش از پیش گوشزد می‌کند.
گسترش موج آتش‌سوزی در گیلان: جزئیات جدید از آستارا
آخرین گزارش‌ها از استان گیلان حاکی از وقوع دو مورد آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان در منطقه گیلده و آبشار لاتون، در شهرستان آستارا است. این مناطق که بخشی از دامنه کوه بلند اسپیناس (۲۱۰۵ متر) محسوب می‌شوند، شب گذشته شاهد گسترش شعله‌های آتش بودند. مدیرکل مدیریت بحران گیلان اعلام کرده که هر دو کانون آتش با تلاش بیش از ۱۰۰ نفر از نیروهای مردمی، کوهنوردان، منابع طبیعی، بسیج و سپاه مهار شده‌اند. عملیات لکه‌گیری همچنان در جریان است تا از شعله‌ور شدن مجدد آتش جلوگیری شود، اما این رویداد یادآور آسیب‌پذیری طبیعت در برابر بی‌مبالاتی انسانی است.
ردپای عامل انسانی در آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان و هیرکانی
تکرار پدیده آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان و مازندران، انگشت اتهام را به سمت عامل انسانی نشانه می‌رود. مسئولان محیط زیست و مدیریت بحران استان گیلان، دلیل اصلی وقوع این آتش‌سوزی‌ها را سهل‌انگاری گردشگران و عدم رعایت نکات ایمنی در طبیعت عنوان کرده‌اند. این معضل تنها به گیلان محدود نمی‌شود؛ گمانه‌زنی‌های اولیه درباره آتش‌سوزی جنگل‌های الیت مازندران نیز به فعالیت شکارچیان غیرمجاز اشاره داشت. این امر نشان می‌دهد که عدم آگاهی، بی‌مبالاتی و گاهی اقدامات عمدی، تهدیدی جدی برای میراث طبیعی کشور، به‌ویژه جنگل‌های باستانی هیرکانی است که نه تنها از نظر تنوع زیستی دارای اهمیت فراوان هستند، بلکه به‌عنوان یک ذخیره‌گاه زیست‌کره در یونسکو نیز به ثبت رسیده‌اند. این جنگل‌ها با قدمت میلیون‌ها سال، اکوسیستم‌های منحصر به فردی را در خود جای داده‌اند که نابودی آن‌ها جبران‌ناپذیر است.
چالش‌های مهار آتش‌سوزی در مناطق صعب‌العبور گیلان
محمدعلی ویشکایی، مدیرکل مدیریت بحران گیلان، به دشواری‌های عملیات اطفاء حریق در منطقه آبشار لاتون اشاره کرد. وی اظهار داشت که نیروها مجبور بودند حدود یک ساعت و نیم پس از آخرین نقطه دسترسی خودرو، پیاده‌روی کنند تا به کانون آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان برسند. این شرایط، زمان واکنش را طولانی‌تر کرده و مهار آتش را پیچیده‌تر می‌سازد. علاوه بر این، پیش‌بینی‌های هواشناسی مبنی بر افزایش دما، عدم بارش و وزش باد گرم در روزهای آتی، خطر گسترش آتش و دشواری عملیات را دوچندان می‌کند و نیاز به هوشیاری بیشتر را ضروری می‌سازد.
هشدارهای جدی برای حفاظت از آتش‌سوزی جنگل‌های گیلان و منابع طبیعی
با توجه به وضعیت فعلی پوشش گیاهی استان گیلان که بسیار خشک و مستعد آتش‌سوزی است، مدیریت بحران استان بر ممنوعیت کامل روشن کردن آتش در جنگل‌ها و مراتع تأکید کرده است. هرگونه روشن کردن آتش، می‌تواند به یک بحران گسترده تبدیل شود که علاوه بر خسارات زیست‌محیطی، هزینه‌های انسانی و مالی سنگینی را نیز در پی دارد. از عموم مردم و گردشگران درخواست شده است که با درک اهمیت جنگل‌های هیرکانی، نهایت دقت را در حفاظت از این سرمایه‌های ملی به کار بندند.
راه‌های پیشگیری از آتش‌سوزی جنگلی:
اجتناب از روشن کردن آتش در فصول خشک و مناطق مستعد، به‌ویژه در هنگام وزش باد.
اطمینان از خاموش شدن کامل آتش پس از استفاده و دفن بقایای آن با خاک یا آب.
خودداری از رها کردن ته سیگار و زباله‌های قابل اشتعال مانند بطری‌های شیشه‌ای (که می‌توانند مانند عدسی عمل کرده و باعث اشتعال شوند) در طبیعت.
گزارش فوری هرگونه دود یا آتش به شماره‌های امدادی سازمان منابع طبیعی (۱۵۰۴) یا مدیریت بحران.
مطالب مرتبط
- نگرانی از تشدید خشکسالی: مدل اروپا بارش باران در ایران را نزدیک به صفر پیش‌بینی کرد
- سازه‌های آبی تاریخی ایران میراثی ماندگار در دل کویر
- ۵ جزیره کمتر شناخته‌شده خلیج فارس که باید ببینید
- بازدید از آتشکده کوسان بهشهر: میراثی از دوران ساسانی در دل مازندران
