با تشدید پدیده وارونگی دما و افزایش غلظت آلاینده‌ها در هوای پایتخت، کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران تصمیم به برگزاری غیرحضوری کلیه مقاطع تحصیلی استان، به جز فیروزکوه، در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۴ و ۵ آذر ماه گرفت. این تصمیم در حالی اتخاذ شده که مسئولان محیط زیست از تداوم مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها و نقش پررنگ ناوگان حمل‌ونقل فرسوده در بحران آلودگی هوای تهران سخن می‌گویند. این شرایط بار دیگر معضل دیرینه آلودگی هوای کلانشهرها را در کانون توجه قرار داده است.
تصویر: وضعیت آلودگی هوای تهران در زمستان
<br>
موج وارونگی دما و تشدید آلودگی هوای تهران: تکرار سناریوی هر ساله
هر سال با فرا رسیدن فصل سرما و پدیده وارونگی دما، شهروندان تهرانی شاهد بازگشت کابوس آلودگی هوا هستند. این پدیده جوی که در آن یک لایه هوای گرم در ارتفاعات مانع از صعود و پراکندگی هوای سرد و آلاینده‌های تراز پایین می‌شود، به همراه منابع ثابت و متحرک آلودگی، هوای تهران را به وضعیت ناسالم می‌کشاند. کارشناسان معتقدند این بحران لحظه‌ای نیست، بلکه نتیجه سال‌ها انباشت مشکلات زیرساختی و عدم اجرای کامل قوانین است. تعطیلی‌های مکرر مدارس و اعمال محدودیت‌های ترافیکی، اگرچه در کوتاه‌مدت برای کاهش مواجهه گروه‌های حساس، ازجمله کودکان، با هوای آلوده ضروری است، اما راهکار ریشه‌ای برای حل معضل آلودگی هوای تهران محسوب نمی‌شود و تنها حکم مسکن موقت را دارد.
<br>
تصمیمات کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران برای کنترل بحران
در پی شدت گرفتن آلودگی هوای تهران، کارگروه اضطرار آلودگی هوا مجموعه‌ای از تصمیمات را برای مدیریت شرایط اتخاذ کرده است. این اقدامات که جنبه اضطراری و موقتی دارند، شامل موارد زیر است:
آموزش کلیه مقاطع تحصیلی استان تهران (به استثنای فیروزکوه) به صورت غیرحضوری در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه ۴ و ۵ آذر ماه.
دورکاری کارمندان ادارات دولتی و غیردولتی با نظر مدیران مربوطه در همین بازه زمانی. بانک‌های استان تهران نیز به صورت شعب کشیک فعالیت خواهند کرد.
علاوه بر این، طرح زوج و فرد از درب منازل از ساعت ۶:۳۰ تا ۲۰:۳۰ به اجرا درآمده و فروش مجوز طرح ترافیک تا پایان روز چهارشنبه متوقف شده است. همچنین ساعت کاری اصناف در این روزها تا ۲۰:۳۰ اعلام شده است.
<br>
مازوت‌سوزی و ناوگان فرسوده؛ متهمان اصلی آلودگی هوای تهران
معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست، ضمن تایید پیچیدگی حل معضل آلودگی هوا در کوتاه‌مدت، به تلاش برای کاهش روزهای ناسالم اشاره کرده است. اما در پشت صحنه این وارونگی هوا، دو عامل اصلی بیش از پیش خودنمایی می‌کنند: استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها و فرسودگی فزاینده ناوگان حمل‌ونقل. مازوت، سوختی با گوگرد بالا، هنگام سوختن ذرات معلق و دی‌اکسید گوگرد زیادی تولید می‌کند که از عوامل اصلی آلودگی هوا به شمار می‌روند. استفاده از این سوخت معمولاً در فصول سرد و به دلیل محدودیت در تامین گاز برای نیروگاه‌ها افزایش می‌یابد.
کارشناسان مرکز هوا و تغییر اقلیم تاکید دارند که سهم قابل توجهی از آلایندگی شهر تهران، حدود ۳۸ درصد، ناشی از تنها ۷ درصد از ناوگان حمل‌ونقل عمومی و شخصی است که فرسوده محسوب می‌شوند. هر خودروی فرسوده، ۹ برابر یک خودروی سالم، آلایندگی تولید می‌کند. این در حالی است که در سالیان گذشته، نرخ اسقاط خودروهای فرسوده بسیار پایین و در مقابل، ورود خودروهای جدید به چرخه حمل‌ونقل با سرعت بالایی ادامه داشته است. هرچند سال گذشته با اسقاط ۳۵۰ هزار خودرو، جهشی بی‌سابقه در این زمینه رخ داد، اما برای جبران عقب‌ماندگی‌ها و بهبود کیفیت آلودگی هوای تهران، این اقدامات باید با جدیت و سرعت بیشتری دنبال شوند.
<br>
راهکارهای ناتمام برای مهار آلودگی هوای تهران: نیاز به عزم ملی
مسئولان محیط زیست اذعان دارند که مشکل آلودگی هوای کلانشهرها نیازمند عزم جدی و زمان منطقی است و نمی‌توان انتظار حل سریع آن را داشت. در همین راستا، کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا که پیش‌تر در دولت گذشته غیرفعال شده بود، با حضور معاون اجرایی رئیس‌جمهور دوباره به کار افتاده است. اصلاح تولید سوخت، ذخیره‌سازی مازوت کم‌گوگرد و برنامه‌ریزی برای برقی‌سازی ناوگان حمل‌ونقل از جمله محورهای اصلی تلاش دولت برای کاهش آلاینده‌ها عنوان شده است.
قانون هوای پاک، مصوب مجلس شورای اسلامی، شامل مواد متعددی برای کنترل و کاهش آلودگی هوا است که بخش‌های مختلفی ازجمله استانداردسازی سوخت، نوسازی ناوگان، کنترل صنایع آلاینده و معاینه فنی خودروها را در بر می‌گیرد. با این حال، تا زمانی که راهکارهای بلندمدت به طور کامل و جامع به مرحله اجرا نرسند و نظارت بر رعایت استانداردهای زیست‌محیطی در صنایع و حمل‌ونقل افزایش نیابد، شهروندان پایتخت همچنان با چالش آلودگی هوای تهران دست و پنجه نرم خواهند کرد. اجرای بدون وقفه و کارآمد این قانون، همراه با هماهنگی بین بخشی و تخصیص منابع کافی، تنها راه امیدواری به کاهش پایدار آلودگی و تنفس در هوایی سالم‌تر است.
مطالب مرتبط
- پایان تلخ جشن رهایی: قتل دو جوان در پرونده‌ای پیچیده با اتهامات رفیق‌کشی
- ادعاهای مهم درباره حیات فرازمینی در کیهان؛ ۵ مورد تماس احتمالی با زمین بررسی می‌شود
- دونالد ترامپ با استایل زمستانی رسمی و کلاسیک در جدیدترین حضور عمومی خود ظاهر شد
- دونالد ترامپ با استایل زمستانی رسمی و کلاسیک در جدیدترین حضور عمومی خود ظاهر شد
