سازمان فضایی اروپا (ESA) از نصب و آماده‌سازی آنتن عمیق‌فضا جدید خود با نام «نیونورسیا ۳» در منطقه نیونورسیا، واقع در حدود ۷۰ مایلی غرب پرت استرالیا، رونمایی کرد؛ پروژه‌ای که قرار است ظرف سال ۲۰۲۶ وارد سرویس شود و ظرفیت تبادل داده با فضاپیماهای دوردست را به‌طور چشمگیری افزایش دهد.
چه چیزی ساخته شده و چرا مهم است
آنتن ۱۱۵ فوتی نیونورسیا ۳ بخشی از شبکه ارتباطی عمیق‌فضای اروپا است که برای پشتیبانی از ماموریت‌های علمی، اکتشافی و ایمنی فضایی طراحی شده است. افزایش تقاضای داده از سوی مأموریت‌های سیاره‌ای و بین‌سیاره‌ای—که تصاویر، طیف‌سنجی‌ها و مجموعه‌داده‌های حجیم ارسال می‌کنند—نیازمند زیرساخت‌هایی با حساسیت بالا، توان دریافت بهتر و پهنای‌باند بیشتر است؛ نیونورسیا ۳ پاسخی فنی و راهبردی به همین نیاز است.
مأموریت‌هایی که منتفع می‌شوند
این آنتن قرار است پشتیبانی حیاتی ارائه دهد و ارتباط با شمار قابل توجهی از مأموریت‌های جاری و آینده ESA را تضمین کند، از جمله: جویس، سولار اربیتر، بپی کلمبو، مارس اکسپرس و هرا.
سرمایه‌گذاری، همکاری‌ها و بعد ژئوـفضایی
پروژه از سال ۲۰۲۱ آغاز و با مشارکت صنایع اروپا و استرالیا اجرایی شده است. هزینه کلی ساخت و تجهیز نیونورسیا ۳ حدود ۶۷ میلیون دلار برآورد می‌شود که شامل ساخت سازه، ابزارهای ارتباطی و ارتقای زیرساخت‌های محلی است. علاوه بر این، سازمان فضایی استرالیا کمک مالی محدودی در حدود ۳.۲ میلیون دلار ارائه کرده که نمادی از همکاری دوجانبه و تقویت پیوند علمی و عملیاتی میان اروپا و استرالیا است. از منظر ژئوپلیتیک و عملیاتی، قرار گرفتن ایستگاه در نیم‌کره جنوبی موقعیت رصد و پوشش زمانیِ بهتری برای پیگیری مدارهای خاص و پیوند زدن با سایر شبکه‌های جهانی فراهم می‌آورد.
چه تفاوتی در عملکرد ایجاد می‌کند (منظور فنی به زبان ساده)
نیونورسیا ۳ به واسطه اندازه و طراحی آنتن، حساسیت دریافت سیگنال را بالا برده و امکان ردگیری و دریافت داده از فضاپیماهایی را می‌دهد که در فاصله‌های بسیار دور از زمین فعالیت می‌کنند. این به معنای:
- افزایش نرخ انتقال داده و دریافت مجموعه‌داده‌های بزرگ‌تری از مدارهای سیاره‌ای و ماموریت‌های بین‌سیاره‌ای؛
- پشتیبانی بهتر از عملیات اضطراری و موقعیت‌یابی ایمن برای فضاپیماها در شرایط غیرمنتظره.
چشم‌انداز و کاربردهای آینده
ورود نیونورسیا ۳ به شبکه ارتباطی ESA تنها یک گام در مسیر تقویت زیرساخت‌های فضایی اروپا است. این آنتن می‌تواند به‌عنوان نقطه‌ای کلیدی در شبکه بین‌المللی پیگیری فضاپیماها عمل کند، به اشتراک‌گذاری داده‌های علمی را تسهیل نماید و ظرفیت همکاری‌های فرامرزی در ماموریت‌های اکتشافی را افزایش دهد. همچنین، توانایی بالاتر دریافت داده، امکان انجام مأموریت‌های علمی بلندپروازانه‌تر و ارسال مجموعه‌داده‌های با کیفیت بالاتر را برای پژوهشگران فراهم می‌آورد.
با کنار هم قرار گرفتن تقویت فنی، همکاری‌های بین‌المللی و سرمایه‌گذاری مستمر، نیونورسیا ۳ نمادی از گام‌های استراتژیک در توسعه کاربردهای علمی و ایمنی فضایی است؛ سازه‌ای که گوش اروپا را به اعماق فضا بازتر می‌کند و افق‌های نوینی برای کاوش سیاره‌ای و میان‌سیاره‌ای می‌گشاید.
