ماده‌ای که تا پیش از این غالباً به عنوان یک مزاحم یا بخش ناخوشایند بدن تلقی می‌شد، اکنون به کانون توجه پژوهش‌های پزشکی تبدیل شده است. دانشمندان در سراسر جهان با نگاهی تازه به جرم گوش (سرومن)، در حال گشودن رازهایی هستند که این ماده چسبناک می‌تواند درباره وضعیت سلامت فرد آشکار کند؛ اطلاعاتی از بیماری‌های متابولیکی نادر تا سرطان و حتی اختلالات تخریب‌کننده عصبی نظیر آلزایمر. این کشف انقلابی نویدبخش روش‌های تشخیص زودهنگام و دقیق‌تر بیماری‌ها با کمترین تهاجم است.
جرم گوش چیست و چرا اهمیت دارد؟
جرم گوش که در زبان علمی "سرومن" نامیده می‌شود، ترکیبی طبیعی از ترشحات غدد سرومنی و چربی به همراه سلول‌های مرده پوست، مو و ذرات خارجی است که در مجرای گوش خارجی تجمع می‌یابد. این ماده به طور طبیعی و با مکانیزمی شبیه به نوار نقاله به سمت بیرون حرکت کرده و با خود آلودگی‌ها را دفع می‌کند. وظیفه اصلی جرم گوش، علاوه بر تمیز و مرطوب نگه داشتن مجرای گوش، ایجاد یک سد دفاعی قدرتمند در برابر باکتری‌ها، قارچ‌ها و حتی حشرات است. با این حال، به دلیل ظاهر نه‌چندان خوشایند، این ماده کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته بود تا اینکه مجموعه‌ای از کشفیات علمی، اهمیت آن را در فهم سلامت بدن برجسته ساخت.
رازهای ژنتیکی جرم گوش: از رنگ تا بوی بدن
اولین سرنخ‌های شگفت‌انگیز از جرم گوش به تفاوت‌های ژنتیکی بازمی‌گردد. عمده افراد با ریشه‌های اروپایی یا آفریقایی، جرم گوش مرطوب، زرد یا نارنجی‌رنگ و چسبناک دارند، در حالی که حدود ۹۵ درصد مردم شرق آسیا دارای جرم گوش خشک، خاکستری و غیرچسبناک هستند. این تفاوت توسط ژن "ABCC11" تعیین می‌شود. جالب اینجاست که همین ژن بر بوی زیر بغل افراد نیز تأثیر می‌گذارد؛ به طوری که حدود ۲ درصد از افرادی که عمدتاً جرم گوش خشک دارند، نسخه‌ای از این ژن را دارا هستند که باعث می‌شود زیر بغلشان بویی نداشته باشد. این یافته‌ها نشان داد که جرم گوش نه تنها یک ماده دفعی، بلکه حامل اطلاعات ژنتیکی و بیولوژیکی مهمی است.
جرم گوش؛ آینه تشخیص بیماری‌های پنهان
کشف ارتباط میان ترکیبات موجود در جرم گوش و بیماری‌های سیستمیک، پنجره‌ای جدید به روی تشخیص‌های پزشکی گشوده است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که این ماده مومی‌شکل می‌تواند منعکس‌کننده واکنش‌های شیمیایی درونی بدن و تغییرات متابولیکی باشد.
تشخیص بیماری‌های نادر و متابولیکی: یکی از مثال‌های بارز، بیماری نادر ژنتیکی "ادرار شربت افرا" است. مولکول "سوتولون" که عامل بوی شیرین ادرار در این بیماران است، در جرم گوش آن‌ها نیز یافت می‌شود. این کشف امکان تشخیص زودهنگام بیماری را با روشی ساده‌تر و ارزان‌تر از آزمایش‌های ژنتیکی فراهم می‌کند. حتی بوی متمایز جرم گوش نوزادان می‌تواند نشان‌دهنده ابتلا به این اختلال مادرزادی باشد.
نشانگر زیستی برای اختلالات پیچیده: تحقیقات اولیه حاکی از آن است که جرم گوش می‌تواند در تشخیص بیماری‌هایی مانند کووید-۱۹، دیابت نوع ۱ و ۲ و حتی برخی انواع خاص بیماری‌های قلبی کمک‌کننده باشد. در مورد بیماری "مِنییِر" که یک اختلال داخلی گوش با علائم سرگیجه و کم‌شنوایی است و تشخیص آن معمولاً سال‌ها به طول می‌انجامد، پژوهشگران کاهش سه نوع اسید چرب خاص را در جرم گوش بیماران مبتلا به این عارضه کشف کرده‌اند. این نخستین نشانگر زیستی برای این بیماری است که امید به تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر آن را افزایش می‌دهد.
سرومن‌گرام: انقلابی در تشخیص زودهنگام سرطان و آلزایمر
نلسون روبرتو آنتونیوسی فیلیو، استاد شیمی دانشگاه فدرال گویاس برزیل و تیمش، فرآیندی با نام "سرومن‌گرام" را توسعه داده‌اند که ادعا می‌شود قادر است از طریق بررسی جرم گوش، برخی انواع سرطان را با دقت بالا تشخیص دهد. ریشه بسیاری از بیماری‌ها، از جمله دیابت، سرطان، پارکینسون و آلزایمر، در سوخت‌وساز بدن نهفته است. میتوکندری‌ها در سلول‌های بیمار رفتاری متفاوت از سلول‌های سالم از خود نشان می‌دهند و مواد شیمیایی متفاوتی ترشح یا تولید برخی مواد را متوقف می‌کنند.
در مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۹ انجام شد، تیم آنتونیوسی فیلیو با تجزیه و تحلیل جرم گوش بیماران مبتلا به سرطان‌های غدد لنفاوی، کارسینوم یا سرطان خون، ۲۷ ترکیب آلی فرار (VOCs) را شناسایی کردند که به عنوان "اثر انگشت" سرطان عمل می‌کنند. آن‌ها توانستند با بررسی همین ۲۷ ماده، با دقت ۱۰۰ درصدی وجود سرطان را پیش‌بینی کنند. نکته قابل توجه این است که "سرومن‌گرام" می‌تواند اختلالات متابولیکی را حتی در مراحل پیش‌سرطانی نیز شناسایی کند؛ یعنی زمانی که سلول‌ها هنوز سرطانی نشده‌اند اما تغییرات غیرطبیعی از خود نشان می‌دهند. این امر می‌تواند شانس موفقیت در درمان را به طور چشمگیری افزایش دهد.
این تیم همچنین در حال بررسی پتانسیل جرم گوش برای تشخیص تغییرات متابولیکی در مراحل اولیه بیماری‌های تخریب‌کننده سیستم عصبی مانند پارکینسون و آلزایمر هستند. امید می‌رود در آینده، سرومن‌گرام به یک معاینه بالینی روتین تبدیل شود که هر شش ماه یک بار انجام شده و امکان تشخیص همزمان چندین بیماری مهم را فراهم آورد.
آینده روشن جرم گوش در پزشکی نوین
پژوهشگران بر این باورند که جرم گوش بستری فوق‌العاده برای بررسی و آزمایش است، زیرا سرشار از چربی است و بسیاری از بیماری‌ها نتیجه اختلال در سوخت‌وساز چربی‌ها هستند. برخلاف خون که عمدتاً محلول در آب است، جرم گوش با ترکیبات چربی‌دوست خود، می‌تواند مولکول‌هایی را نگه دارد که در خون یافت نمی‌شوند و از این رو، تصویری بلندمدت از تغییرات متابولیکی بدن ارائه می‌دهد.
اکنون، تمرکز بر ساخت کیت‌های تشخیصی است که شباهت زیادی به تست‌های خانگی کووید-۱۹ دارند و می‌توانند به پزشکان امکان تشخیص سریع و اولیه را در مطب‌هایشان بدهند. اگرچه هنوز کارهای اساسی زیادی برای شناخت ترکیب شیمیایی جرم گوش طبیعی و سالم در مقایسه با حالات بیماری لازم است، اما امید می‌رود روزی این ماده مومی‌شکل نیز درست مانند آزمایش خون، به یکی از ابزارهای روتین و ارزشمند برای پایش سلامت و تشخیص زودهنگام بیماری‌ها در مراکز درمانی تبدیل شود.
مطالب مرتبط
- متن بازنویسی شده:
- سالاد پروتئینی راهکاری موثر برای کاهش وزن و تجربه سیری طولانی‌مدت معرفی شد
- نخستین جراحی رباتیک سکته مغزی از راه دور افق‌های نوین درمان پزشکی را گشود
- نخستین جراحی رباتیک سکته مغزی از راه دور افق‌های نوین درمان پزشکی را گشود
