باستانشناسان در جریان حفاریهای نجاتبخش در محوطه «خِربت ایبریکا» در مرکز فلسطین، چهار شیء برنزی منحصربهفرد با نقش برجسته سر شیر را کشف کردند که قدمتی نزدیک به ۱۹۰۰ سال دارند. این یافتهها که به دوران روم باستان بازمیگردند، پرسشهای تازهای درباره آیینهای تدفین و جایگاه اجتماعی متوفیان در آن دوره مطرح کرده است.
اشیای برنزی نادر در گورهای رومی
این کشف در سال ۲۰۱۸ و پیش از ساخت مسیر راهآهن انجام شد و منجر به شناسایی هشت گور سنگی از قرن اول و دوم میلادی گردید. در یکی از این گورها، دیسکهای برنزی مزین به سر شیر بهصورت منظم و رویهم چیده شده بودند. در کنار آنها، چهار دسته حلقهای برنزی نیز یافت شد که احتمالاً به بخش بالای سر شیرها متصل بودهاند.
فرضیههای باستانشناسان درباره کارکرد اشیای برنزی
پژوهشگران معتقدند این دیسکها میتوانستهاند نقش دستههای تابوت را ایفا کنند. احتمال داده میشود دو میله چوبی از میان حلقهها عبور داده میشده تا حمل تابوت آسانتر شود. همچنین کشف یک میخ آهنی همراه با بقایای چوب، نشانهای از وجود تابوت چوبی در این گور است.
با این حال، پرسشی مهم باقی مانده است: چرا این اشیاء بهطور منظم در یک سوی گور قرار گرفتهاند؟ این چیدمان غیرعادی احتمال وجود معنایی نمادین یا آیینی خاص را تقویت میکند.
نماد شیر در فرهنگ یونانی-رومی
شیر در جهان باستان نمادی از قدرت، شجاعت و نجابت بود و در هنرهای یونانی-رومی بهعنوان نگهبان دروازهها، کاخها، معابد و حتی گورستانها به تصویر کشیده میشد. در برخی فرهنگها، شیرها محافظان مردگان محسوب میشدند. از این رو، وجود سرهای برنزی شیر در این گور میتواند نشاندهنده جایگاه اجتماعی والا یا اهمیت آیینی متوفی باشد.
احتمال معانی نمادین تازه
پژوهشگران همچنین احتمال دادهاند که حلقههای گرد بالای سر شیرها نمادی از «چرخ زندگی» یا «چرخ زودیاک» باشند؛ مفهومی که در باورهای باستانی به چرخه حیات و مرگ اشاره دارد.
جمعبندی
کشف چهار سر برنزی شیر در قبر ۱۹۰۰ ساله فلسطین نهتنها یافتهای نادر در باستانشناسی محسوب میشود، بلکه میتواند سرنخهای تازهای درباره آیینهای تدفین، باورهای نمادین و جایگاه اجتماعی افراد در دوران روم باستان ارائه دهد. این اشیاء همچنان معمایی حلنشده باقی ماندهاند و پژوهشهای بیشتر میتواند پرده از رازهای تاریخی آنها بردارد.
سلام، من مونا بیات هستم؛ ۲۶ ساله و کارشناس محتوا در مجله اینترنتی سرگرمی طاووس. با علاقه به دنیای سرگرمی و رسانه فعالیت میکنم و تلاش دارم مطالبی تازه، جذاب و متفاوت برای مخاطبان ارائه کنم تا هر روز تجربهای لذتبخش از خواندن خبر و سرگرمی داشته باشند.