کاخ موزه سعدآباد، نگین فرهنگی و تاریخی پایتخت، پس از چندین دهه چالش در مدیریت و نگهداری، شاهد یک تحول چشمگیر در ساماندهی اموال تاریخی خود بوده است. رئیس این مجموعه خبر از اتمام کامل ساماندهی ۱۵۰ هزار قلم اموال ثبتشده در دفاتر دارایی کاخ داد که گامی بلند در شفافسازی و حفاظت از میراث ملی به شمار میرود. این عملیات گسترده نه تنها به ابهامات دیرینه پایان داده، بلکه مسیر را برای مدیریت نوین و دسترسی آسانتر به این گنجینههای ارزشمند هموار ساخته است.
رازگشایی از گنجینه ۴۰ ساله: فرآیند ساماندهی اموال تاریخی کاخ سعدآباد
محسن میر، رئیس مجموعه فرهنگیتاریخی سعدآباد، از اتمام فرآیند ساماندهی ۱۵۰ هزار قلم اموال تاریخی کاخ سعدآباد خبر داد. این اموال که سالیان متمادی بدون بازبینی و سازماندهی دقیق در مخازن نگهداری میشدند، اکنون به طور کامل شناسایی و مستندسازی شدهاند. این اتفاق، به گفته وی، پس از حدود چهار دهه صورت گرفته و نقطه عطفی در تاریخ مدیریت این مجموعه محسوب میشود.
چرا ساماندهی ضروری بود؟
تا پیش از این، بسیاری از این اموال تنها در دفاتر فیزیکی دارایی ثبت شده بودند و اطلاعات آنها در سامانه جامع موزههای کشور (جام) به صورت ناقص و پراکنده وجود داشت. از ۱۵۰ هزار قلم، تنها حدود ۸ تا ۱۰ هزار اثر به شکلی ناکامل در این سامانه ثبت شده بود که عملاً دسترسی و مدیریت آنها را دشوار میساخت. این وضعیت، لزوم یک بازنگری اساسی و جامع را بیش از پیش آشکار میکرد.
عملیات ساماندهی که از تیرماه آغاز شد و تا پایان شهریور به طول انجامید، با کمک امنای اموال و کارشناسان خبره موزهها، موفق شد تمامی اموال را با دفاتر دارایی تطبیق داده و به طور کامل در سامانه جام ثبت کند. این اقدام در نوع خود در سطح کشور بیسابقه بوده و به عنوان یک پروژه موفق و ملی قلمداد میشود. کارشناسان برای نخستین بار با بسیاری از آثار از نزدیک مواجه شده، شناسنامهها را بررسی و پیشینه هر اثر را مستند کردند که خود یک گام مهم در روایتگری و شناخت عمیقتر از این گنجینههاست.
پایان ابهامات و روایتهای نادرست: شفافیت در مدیریت اموال تاریخی سعدآباد
یکی از مهمترین دستاوردهای این ساماندهی، پایان دادن به شایعات و ابهامات چندین ساله در مورد مفقودی یا سرقت برخی آثار بود. سالها مکاتباتی با دیوان محاسبات و سازمان بازرسی در این خصوص صورت میگرفت، اما نبود شفافیت کافی مانع از حل و فصل قطعی این مسائل شده بود. با بررسیهای دقیق مشخص شد که هیچ اثری گم نشده و تمامی جابهجاییها با صورتجلسه رسمی و مستند انجام شده است.
مزایای ثبت الکترونیکی اموال:
تسریع در شناسایی آثار برای برگزاری نمایشگاهها و رویدادهای فرهنگی.
امکان ردیابی دقیق و لحظهای اموال، مانع از بروز هرگونه ابهام یا سوءتفاهم.
این شفافسازی نه تنها به توقف نامههای تکراری دیوان محاسبات و انجام حسابرسی کامل اموال منجر شد، بلکه ذهنیت منفیای را که سالها نسبت به کاخ سعدآباد وجود داشت، اصلاح کرد. همچنین، مواردی از انتقال آثار بین موزهها که در گذشته به درستی ثبت نشده بودند، در این فرآیند اصلاح و به طور رسمی مستند شدند.
هویتبخشی به آثار ملی: ثبت و نگهداری تخصصی اموال تاریخی کاخ سعدآباد
ساماندهی اموال تاریخی کاخ سعدآباد تنها به ثبت و شفافسازی محدود نمیشود، بلکه شامل اقدامات مهمی در جهت هویتبخشی و حفاظت پایدار از این گنجینهها نیز هست. بخش بزرگی از آثار موزه میرعماد به صورت تکبهتک ثبت ملی شده و این روند همچنان ادامه دارد. علاوه بر این، پرونده ثبت ۶۱ اثر ارزشمند دیگر، از جمله مجموعه "ایمری" که یکی از باارزشترین کلکسیونهای دوره قاجار محسوب میشود و عمدتاً در موزه هنرهای زیبای سعدآباد نگهداری میشود، برای وزارتخانه میراث فرهنگی ارسال شده است.
وضعیت نگهداری و توسعه زیرساختها:
موزه هنرهای زیبا: این موزه در حال حاضر به دلیل مرمت سقف شیروانی و بخشهای زیرساختی به طور موقت تعطیل است و پس از اتمام مرمت، بازگشایی خواهد شد.
آثار استاد فرشچیان: تابلوهای ارزشمند استاد فرشچیان تحت نظارت دقیق بهترین مرمتگران کشور قرار داشته و در وضعیت بسیار مطلوبی نگهداری میشوند.
احداث مخزن امن مرکزی: با توجه به آسیبپذیری برخی آثار در مخازن قدیمی زیرزمین کاخها به دلیل رطوبت، احداث یک مخزن امن و مرکزی بزرگ در سعدآباد در دستور کار قرار گرفته است. مطالعات و برآورد مالی این پروژه انجام شده و به زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد که گامی مهم در حفاظت پایدار از سرمایههای ملی به شمار میرود.
این ساماندهی گسترده نه تنها یک گام مهم در حفظ و صیانت از میراث فرهنگی کشور است، بلکه به ارتقای استانداردهای مدیریت موزهای در ایران نیز کمک میکند و افقهای جدیدی را برای پژوهشگران، علاقهمندان به تاریخ و گردشگران میگشاید.
مطالب مرتبط
- آتشسوزی جنگلهای گیلان زنگ خطر معضل همیشگی گردشگران بیملاحظه را به صدا درآورد
- نگرانی از تشدید خشکسالی: مدل اروپا بارش باران در ایران را نزدیک به صفر پیشبینی کرد
- سازههای آبی تاریخی ایران میراثی ماندگار در دل کویر
- بازدید از آتشکده کوسان بهشهر: میراثی از دوران ساسانی در دل مازندران
سلام، من مونا بیات هستم؛ ۲۶ ساله و کارشناس محتوا در مجله اینترنتی سرگرمی طاووس. با علاقه به دنیای سرگرمی و رسانه فعالیت میکنم و تلاش دارم مطالبی تازه، جذاب و متفاوت برای مخاطبان ارائه کنم تا هر روز تجربهای لذتبخش از خواندن خبر و سرگرمی داشته باشند.