آتشکده کرکویه: یادگاری باشکوه از دوران باستان در قلب سیستان

در میان جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بی‌شمار استان سیستان و بلوچستان، آتشکده کرکویه در شهرستان هیرمند، همچون نگینی درخشان، روایتگر شکوه و عظمت تمدن‌های کهن این سرزمین است. این بنای باستانی که در تاریخ سیستان از آن به عنوان “معبد گرشاسب و محل نگهداری آتش مقدس زرتشتیان” یاد شده، یکی از مهم‌ترین مراکز عبادی دین زرتشت در دوره ساسانی به شمار می‌رفته و ساخت آن به دستور “کرتیر”، موبد نامدار آن زمان، انجام پذیرفته است.

آتشکده کرکویه که با نام کرکوشاه نیز شناخته می‌شود، در شرق ایران و در محدوده شهرستان هیرمند واقع شده و به گفته اهالی محلی، توسط فردی به نام رستم بنا شده و از ارزش و اهمیت ویژه‌ای برای آنان برخوردار است. این سازه که در سال 1308 خورشیدی به همراه شهر سوخته و محوطه تاریخی کوه خواجه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، پس از آتشکده‌های آذرگشنسب، آذرفرنبغ و آذربرزین، چهارمین آتشکده مهم دوره ساسانی محسوب می‌شده است.

مطالعات باستان‌شناسی نشان می‌دهد که آتش این معبد از سده سوم پیش از میلاد تا سده هفتم هجری قمری به طور مستمر روشن بوده و سرانجام در حمله مغولان برای همیشه خاموش شده است. اگرچه امروزه بخش‌های اندکی از این بنای باشکوه بر جای مانده، اما تاریخچه آن را به دوران کیخسرو نسبت می‌دهند و بر اساس روایات محلی، این مکان تا قرن هفتم هجری فعال بوده است. بقایای آثار کرکوشاه و تخته پل امروزه در منطقه کنگی و در نزدیکی مرزهای ایران و افغانستان قابل مشاهده است.

اهمیت آتشکده کرکویه برای پیروان دین زرتشت بسیار زیاد بوده است. این مکان مقدس تا قرن هفتم هجری آباد و باشکوه بوده و موبدان آن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده‌اند، تا جایی که حتی فردوسی بزرگ برای نگارش شاهنامه و انجام تحقیقات خود به موبدان این آتشکده مراجعه کرده است.

امروزه، از این آتشکده بقایای دیواری به ابعاد 70 در 50 متر با استفاده از آجرهای دوره ساسانی بر جای مانده که نمونه‌ای از این آجرها در موزه منطقه‌ای جنوب شرقی شهر زاهدان به نمایش گذاشته شده است. همچنین، در نزدیکی بقایای آتشکده، بناهایی متعلق به اواخر دوره قاجار با تزئینات گچبری و کتیبه‌های گچی به چشم می‌خورد. این محوطه باستانی در فاصله 25 کیلومتری جاده زابل-دوست‌محمد و در مرکز روستای کرکو واقع شده و پذیرای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران زمین است.

آتشکده کرکویه که با نام آتشکده کرکوشاه نیز شناخته می‌شود، در 25 کیلومتری جاده زابل به هیرمند، از طریق بلوار فرودگاه و روستای شندل قابل دسترسی است. این بنا در مجاورت روستای کریم کشته و در 8 کیلومتری شهر دوست محمد، در میان زمین‌های باتلاقی سیستان و نزدیک به مرز ایران و افغانستان قرار گرفته است. بقایای این سازه و همچنین آثار تخته‌پل در شهرستان هیرمند، در روستای کرکو و در کنار روستای کریم کشته واقع شده است.

مجله گردشگری طاووس

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

https://tavoosbt.ir/sitemap_index.xml