دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اهمیت توأم‌بودن سیاست افزایش ظرفیت دانشجوی پزشکی و تأمین زیرساخت‌های آموزشی و درمانی، هشدار داد که پذیرش گسترده بدون فراهم‌سازی امکانات لازم می‌تواند موجب کاهش کیفیت آموزش و ایجاد نگرانی در مردم شود. او عنوان کرد انتظار جامعه از نظام سلامت این است که پزشکان فارغ‌التحصیل، هم از سواد علمی و هم از توان عملی کافی برخوردار باشند.
مباحث مطرح‌شده در نشست مشترک با وزرات بهداشت
نشست مشترک کمیسیون آموزش و کمیسیون بهداشت زمینه‌ای برای بررسی پیشنهادهای مختلف درباره بازگشت نخبگان و افزایش ظرفیت رشته پزشکی بود. از جمله پیشنهادها:
- افزایش درصد قبولی آزمون ارزیابی صلاحیت علمی از حدود فعلی تا ۴–۵ درصد یا پذیرش کسانی که حداقل ۷۰ درصد نمره آزمون را کسب کرده‌اند؛
- ایجاد یا گسترش دانشگاه‌های غیرانتفاعی در حوزه پزشکی برای جذب و آموزش بیشتر دانشجو.
دبیر شورا تأکید کرد هرگونه تغییر در ضوابط پذیرش باید در صحن شورا بررسی و تصویب شود و مشروط به امکان‌سنجی ظرفیت‌های آموزشی، بالینی و مالی باشد.
چرا تأمین زیرساخت شرطِ لازم است
خسروپناه خاطرنشان کرد افزایش ظرفیت صرفاً به افزایش آمار دانشجویان منجر شده، اما زیرساخت‌های لازم نظیر تخت‌ها و بخش‌های آموزشی بیمارستانی، تجهیزات بالینی، استادان بالینی و بودجه کافی به همان نسبت تقویت نشده‌اند. پیامد این ناهماهنگی ممکن است شامل کاهش فرصت تجربه بالینی برای هر دانشجو، فشار بر اساتید و درنهایت افت کیفیت آموزشی باشد؛ مسئله‌ای که سلامت عمومی و اعتماد مردم را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
راهکارهای پیشنهادی برای مدیریت افزایش ظرفیت
او راهکارهای چندجانبه‌ای را برای مدیریت رشد ظرفیت مطرح کرد که محورهای اصلی آن عبارت‌اند از:
- هماهنگی بین‌دستگاهی: برنامه و بودجه‌ریزی مشترک میان وزارت بهداشت، سازمان برنامه و بودجه و شورای عالی انقلاب فرهنگی برای تخصیص منابع به توسعه بیمارستان‌های آموزشی و جذب هیأت علمی؛
- پشتیبانی از بازگشت نخبگان: اجرایی‌سازی مصوبات حمایتی از بازگشت متخصصان ایرانی خارج از کشور، از جمله سهمیه‌های استخدامی ویژه، تسهیلات پژوهشی و همکاری‌های بین‌المللی.
این رویکرد ترکیبی هم ظرفیت آموزشی را افزایش می‌دهد و هم تضمینی برای کیفیت آموزش بالینی فراهم می‌آورد.
گام‌های شورا برای بازگرداندن نخبگان و تقویت نظام آموزش پزشکی
خسروپناه به چند اقدام شورای عالی اشاره کرد که برای تشویق بازگشت نخبگان و تقویت اکوسیستم علمی کشور انجام شده است:
- تصویب تشکیل سازمان توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه بین‌المللی برای تسهیل تعامل با نخبگان خارج از کشور؛
- مصوبه ایجاد سهمیه‌های خاص استخدام نخبگان برای جذب سریع‌تر آنان در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی؛
- برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی آزمایشگاه ملی به‌عنوان بستری برای پژوهش‌های پیشرفته و جذب اعضای هیأت علمی توانمند.
او تأکید کرد این ابزارها وقتی همراه با تأمین زیرساخت‌های بالینی و بودجه‌ای باشند، می‌توانند بازگشت و تثبیت نخبگان را به‌طور پایدار تضمین کنند.
جمع‌بندی: افزایش ظرفیت باید متوازن و قابل دفاع باشد
دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نتیجه‌گیری کرد که گسترش ظرفیت‌های پزشکی یک ضرورت ملی است اما این ضرورت باید با برنامه‌ریزی دقیق، تأمین منابع و تضمین فرصت‌های آموزشی بالینی همراه شود. به عبارت دیگر، جامعه حق دارد انتظار داشته باشد که پزشکان تحویل‌شده به بیمارستان‌ها نه فقط در تعداد بیشتر، بلکه در کیفیت و توانمندی نیز بهبود یافته باشند؛ تنها در این صورت است که افزایش ظرفیت به سود سلامت عمومی و توسعه کشور خواهد انجامید.
