سوره عروس و قلب قرآن عناوینی هستند که به دو سوره مکی قرآن کریم اختصاص یافته‌اند: سوره الرحمن به‌عنوان «عروس قرآن» و سوره یس به‌عنوان «قلب قرآن». این القاب ریشه در لطافت الفاظ، آهنگ فرازها و محوریت موضوعی این دو سوره دارد. شناخت سوره عروس و قلب قرآن کمک می‌کند تا نقش ویژه آنها در تلاوت و زندگی روزمره مسلمانان روشن‌تر شود.
سوره عروس قرآن: سوره الرحمن
سوره الرحمن (آیه ۱–۷۸) بخش عظیمی از نعمت‌های الهی را به تصویر می‌کشد و هر آیه‌اش همچون قطعه‌ای از زیورِ عروس، شور و شوق خاصی در قلب شنونده ایجاد می‌کند. تکرار آیه «فَبِأَيِّ آلَاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبانِ» در ۳۱ موطن، آهنگی ریتمیک و دلنشین می‌سازد که در روایتی از بحارالانوار نقل شده پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «برای هر چیزی عروسی است و عروس قرآن الرحمن است.» این سوره با ترکیب موضوعات مادی و معنوی، آرامش و شکوه را هم‌زمان منتقل می‌کند.
سوره قلب قرآن: سوره یس
سوره یس (آیه ۱–۸۳) را به‌خاطر محوریت محتوایی در توحید، معاد و کیفیت نزول وحی «قلب قرآن» می‌خوانند. به‌گفته علامه طباطبایی، یس چکیده جوهره پیام‌های قرآنی را در خود دارد و در حدیثی از مسند احمد آمده پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: «یس قلب قرآن است.» قرائت سوره یس به‌ویژه برای تسهیل امور دشوار و کسب آرامش روحی توصیه شده است.
ویژگی‌های سوره عروس و قلب قرآن
- سوره عروس قرآن (الرحمن): ۷۸ آیه مکی؛ تأکید بر نعمت‌های آسمان و زمین؛ تکرار آهنگین «فبأی‌آلاء…»
- سوره قلب قرآن (یس): ۸۳ آیه مکی؛ تمرکز بر اصول توحید و معاد؛ روایت توصیه به تلاوت برای آرامش معنوی
با توجه به ویژگی‌های زبانی و محتوایی، سوره عروس و قلب قرآن جایگاهی ممتاز یافته‌اند و تلاوت هر دو برای عموم مؤمنان در تقویت ایمان و ایجاد آرامش توصیه می‌شود.
