مجموعه میدان امیر چخماق، نگینی درخشان در شهر کویری یزد، به عنوان یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین آثار تاریخی ایران شناخته می‌شود. این مجموعه منحصربه‌فرد با معماری چشم‌نواز خود، نه تنها نمایانگر هنر و فرهنگ غنی سرزمینمان است، بلکه گواهی زنده بر تاریخ پرفراز و نشیب این شهر باستانی محسوب می‌گردد. میدان امیر چخماق به عنوان نماد شهر یزد، همواره پذیرای گردشگران داخلی و خارجی بوده است. در این گزارش در مجله گردشگری طاووس ، به بررسی جامع این میدان تاریخی و اجزای گوناگون آن می‌پردازیم.
موقعیت مکانی و دسترسی به میدان امیر چخماق
میدان امیر چخماق در مرکز شهر یزد واقع شده و به عنوان یکی از مهم‌ترین نمادهای این شهر تاریخی شناخته می‌شود. این میدان در مجاورت خیابان امام خمینی و در بافت قدیمی شهر قرار گرفته است. به دلیل موقعیت مرکزی و اهمیت تاریخی، دسترسی به مجموعه امیر چخماق از نقاط مختلف شهر به آسانی امکان‌پذیر است. همچنین، بسیاری از دیگر جاذبه‌های گردشگری تاریخی یزد نیز در اطراف این میدان قرار دارند که آن را به یکی از اصلی‌ترین مقاصد گردشگری یزد تبدیل کرده است.
زمان و هزینه بازدید از میدان امیر چغماق
بازدید از مجموعه میدان امیر چخماق یزد، این جاذبه ارزشمند گردشگری و فرهنگی، برای علاقه‌مندان به معماری و تاریخ ایران تجربه‌ای بی‌نظیر خواهد بود. این مجموعه هر روز از ساعت ۸ صبح تا ۶ بعد از ظهر برای بازدید عموم باز است و بازدید از آن نیز رایگان می‌باشد.
بهترین زمان برای بازدید
انتخاب زمان مناسب برای بازدید از یک جاذبه گردشگری، نقش بسزایی در لذت‌بخش‌تر کردن سفر دارد. فصول بهار و پاییز به عنوان بهترین زمان برای سفر به یزد و بازدید از جاذبه‌های گردشگری آن، به ویژه میدان امیر چخماق، شناخته می‌شوند. در این فصول، تورهای گردشگری متعددی به مقصد یزد برگزار می‌گردد که بازدید از میدان امیر چخماق و اجزای مختلف آن نیز در برنامه آن‌ها گنجانده شده است.
نگاهی به تاریخچه میدان امیر چخماق
بنای میدان امیر چخماق در دوره تیموریان و به دستور امیر جلال‌الدین چخماق، حاکم یزد در زمان شاهرخ میرزا (پسر تیمور لنگ)، نهاده شد. این مجموعه به مرور زمان تکمیل گردید و به یکی از مهم‌ترین مراکز مذهبی و اجتماعی شهر تبدیل شد. همسر امیر چخماق، ستی فاطمه، نیز نقش برجسته‌ای در ساخت این مجموعه ایفا کرد و بسیاری از بناهای تاریخی اطراف آن به همت وی ساخته شدند.
مجموعه امیر چخماق از بخش‌های متنوعی تشکیل شده است که هر یک جذابیت‌های خاص خود را دارند. در ادامه به معرفی این اجزا می‌پردازیم:
- تکیه امیر چخماق: این بنا با ایوان‌های چند طبقه و طاق‌های بلند، یکی از شاخص‌ترین بخش‌های مجموعه است. نورپردازی زیبای نمای تکیه در شب، جلوه‌ای بی‌نظیر به آن می‌بخشد و تصویری ماندگار از معماری ایرانی را به نمایش می‌گذارد.
- مسجد امیر چخماق: این مسجد تاریخی که همزمان با میدان ساخته شده، یکی از بزرگ‌ترین و زیباترین مساجد یزد است و با کاشی‌کاری‌های نفیس و طاق‌های مرتفع خود، نمونه‌ای برجسته از معماری اسلامی در ایران به شمار می‌رود.
- بازار حاجی قنبر: این بازار قدیمی که بخشی از مجموعه است، به عنوان یکی از کهن‌ترین بازارهای یزد شناخته می‌شود و محل عرضه صنایع دستی و محصولات محلی نظیر پارچه‌های دستبافت، محصولات مسی و سفال‌های یزدی است.
- آب‌انبار امیر چخماق: این آب‌انبار بزرگ، نمادی از معماری بومی یزد و گواهی بر دانش ایرانیان در مدیریت منابع آب در مناطق کویری است. چهار بادگیر بلند آن به زیبایی بر فراز آب‌انبار خودنمایی می‌کنند و از دور نیز قابل مشاهده هستند.
- نخل امیر چخماق: این سازه چوبی عظیم که در مراسم عزاداری محرم مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از نمادهای فرهنگی و مذهبی یزد است و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد.
اهمیت فرهنگی و مذهبی میدان امیر چخماق
مجموعه میدان امیر چخماق علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و معماری، از نظر فرهنگی و مذهبی نیز اهمیت ویژه‌ای دارد. این میدان به ویژه در ایام محرم و صفر، میزبان مراسم عزاداری سنتی یزد است و گردشگران بسیاری برای تماشای این آیین‌ها به این مکان تاریخی سفر می‌کنند.
جاذبه‌های گردشگری مجاور میدان امیر چخماق
موقعیت مرکزی مجموعه میدان امیر چخماق در شهر یزد، سبب شده تا جاذبه‌های گردشگری متعددی در اطراف آن قرار گیرند. از جمله این جاذبه‌ها می‌توان به مسجد جامع یزد، باغ دولت‌آباد، خانه بادگیر، تالار گلستان، بازار حاجی قنبر، موزه آلبایان، برج خاموش و مسجد نصیرالملک اشاره کرد.